Het heeft het lijf van een mol, staart van een bever en de snavel van een eend: het vogelbekdier. In de wondere dierenwereld is het vogelbekdier één van de vreemdere soorten. Maar wat is het precies voor dier? We gingen voor je op onderzoek uit.
Wat is een vogelbekdier?
Het vogelbekdier, in het Engels de duck-billed platypus, is een zoogdier uit de familie van cloacadieren. Deze groep dieren heeft als eigenschap dat ze eieren leggen – wat vrij bijzonder is voor een zoogdier. Samen met vier soorten mierenegels behoort het tot deze orde. Ooit bestonden er veel meer cloacadieren, maar deze zijn door de jaren heen allemaal uitgestorven.
Waar is zijn leefgebied?
Het oosten van Australië en het eiland Tasmanië zijn de enige plekken op aarde waar het dier leeft. Zelfs de fossielen van uitgestorven soorten werden alleen gevonden in Australische continent, op 1 uitzondering na. De monotrematum leefde 61 miljoen jaar geleden en werd gevonden in Argentinië. Dat het fossiel daar werd gevonden zegt ook iets over hoe de aarde er in die tijd uit zag en hoe dicht de continenten bij elkaar lagen.
Eten en jagen onder water
Het dier spendeert het grootste deel van zijn leven zoekende naar voedsel op de bodem van rivieren en meren. Ze zitten bomvol energie en eten ontzettend veel. Het vogelbekdier eet voornamelijk ringwormen, larven, zoutwatergarnalen die hij uit de rivierbedding graaft met zijn snuit of tijdens het zwemmen te pakken krijgt. Allemaal makkelijk verteerbaar voedsel waardoor het dier geen maag nodig heeft. Nadeel hieraan is dat het vogelbekdier de hele dag moet blijven eten.
Hieronder een video over het jagen van een vogelbekdier en zijn bijzondere snavel met sensoren. De tekst gaat verder onder de video.
Elektroreceptie, een handige eigenschap!
Elektroreceptie is het vermogen om elektrische velden waar te nemen onder water. Essentieel tijdens het jagen of voor communicatie met soortgenoten. Normaal behoort dit tot een eigenschap van vissen, en een handjevol salamanders zoals de olm en axolotl, maar ook het vogelbekdier is uitgerust met deze techniek. Aangezien het dier zijn overige zintuigen niet kan gebruiken tijdens zijn duik, is het geen overbodige luxe.
Het vogelbekdier is giftig
Je zou het zo niet zeggen, maar het dier heeft een eigenschap dat meer uit de reptielenwereld afkomstig is. Het dier draagt gif bij zich. Maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld slangen en hun giftanden, heeft het vogelbekdier een angel met gifklieren op de achterpoten. Dit geldt overigens alleen voor de mannetjes. Vrouwtjes hebben eenzelfde angel, maar bevat geen gif. Het wapen wordt voornamelijk ingezet ter verdediging tegen roofdieren en strijd tussen mannetjes onderling. De steek is voor mensen niet dodelijk maar kan behoorlijk pijnlijk zijn, vergelijkbaar met een fikse bijensteek.
Vogelbekdier spotten in het wild
Zoals gezegd leeft het dier in de wateren van Oost-Australië en Tasmanië. Niet gemakkelijk te bereiken maar ook niet onmogelijk voor wie ze graag in het wild wil zien. Zo kun je op Tasmanië, vanuit New Norfolk om precies te zijn, met Tassie Bound een avontuurlijke Paddle with the Platypus-tour boeken. Je hebt hierbij een behoorlijke kans ze te zien. Deze trips worden aangeboden van september tot mei. Je vertrekt met een gids per kajak over de Derwent rivier op zoek naar de vogelbekdieren.
Ook in Australië kun je met een diverse tours mee waaronder de Byron Bay Platypus Walk, georganiseerd door Vision Walks Eco Tours. Je vertrekt vroeg vanuit Byron Bay zodat je net voor zonsopgang op de plek bent. Dit vergroot de kansen op het zien van de dieren. Er is zelfs een kans dat je de koala ziet. Ook een goede plek om het dier te bezichtigen is het Eungella National Park in Queensland.