Bij Nederlandse diersoorten denk je al snel aan eekhoorns, egels, wilde zwijnen en herten. Maar wist je dat er ook slangen in Nederland leven? Dit zijn de adder, gladde slang en de ringslang. Ben je benieuwd of de kans groot is dat jij er een tegen zult komen? En leven er ook giftige slangen in ons land? Lees hier alles over de 3 slangen in Nederland.
De adder (Vipera berus)
Hoe herken je een adder?
We beginnen meteen met de enige giftige onder slangen in Nederland, de adder. Deze slang wordt tussen de 50 en 70 centimeter lang. De adder heeft een platte kop die qua patroon duidelijk van de romp te onderscheiden is. Achter op de kop draagt de slang een V- of X-vormige vlek en een donkere streep over de slapen. Ook heeft het dier heel kenmerkende verticale pupillen en een zigzagband op de rug. Mannetjes hebben een grijs tot beigeachtige kleur en vrouwtjes is het meer beige/rood-bruin.
Waar leeft de adder?
De adder heeft van alle slangen ter wereld het grootste verspreidingsgebied. Binnen Europa komt de adder voor van Engeland tot het oosten van Rusland. De slang komt met name voor in Drenthe, Friesland en op de Veluwe. Kleinere aantallen komen nog voor in Overijssel en Limburg. In het merendeel van de provincies is de adder echter uitgestorven. Wil je de adder spotten? Dan heb je afhankelijk van het weer in de periode februari tot begin oktober de meeste kans.
Is de adder gevaarlijk?
Wanneer de adder met rust wordt gelaten, is het dier niet agressief. In Nederland zijn sinds 1885 zo’n 220 beten van een adder bekend. Dit is relatief weinig, maar in andere landen zorgt het dier voor meer narigheid. Bij een beet spuit hij gif in het weefsel. Wanneer dat wordt afgebroken, ontstaan er bloedingen. Dit kan tot ernstige zwellingen leiden, en soms raakt de gebeten persoon in shock. Bij ernstige gevallen is het aan te raden een anti-serum toe te dienen.
Mensen die zijn overleden door een adderbeet zijn in Nederland op één hand te tellen. Daarnaast is door zijn schuwheid de kans heel klein dat je er tijdens een zondagse boswandeling op gaat staan. De slang leeft voornamelijk van muizen, hagedissen, kikkers en vogels.
de gladde slang (Coronella austriaca)
Hoe herken je de gladde slang?
De gladde slang is een kleine slang. Ze worden niet groter dan 60 cm hoewel er exemplaren gemeten zijn van 80 cm. Ze hebben een spitse snuit en in tegenstelling tot de adder ronde pupillen. De naam komt door zijn ongekielde schubben, waardoor de slang een glad uiterlijk heeft. De kleur van de gladde slang varieert van grijsachtig of bruin tot roodbruin. De naam Latijnse naam Coronella heeft het dier te danken aan de vlek in zijn nek.
Waar leeft de gladde slang?
De gladde slang komt voor op de Veluwe, in Drenthe en in de Brabantse natuurgebieden zoals de Peel en de Kempen. Ze komen met name voor op stuwwallen, heidevelden en veengebieden. Ook laten ze zich geregeld zien in natuurgebied Fochteloërveen, op de grens van Friesland en Drenthe. Meestal verstoppen ze zich onder een pak bladeren of takjes. Hierdoor zijn ze extra lastig te vinden.
Helaas staat deze slang op de rode lijst als ‘bedreigd’. In Noord-Brabant wordt sinds 2005 door middel van een beschermingsplan geprobeerd om de aantallen te doen toenemen – met succes! De kans dat je dus een gladde slang in de natuur ziet is heel klein.
Is de gladde slang gevaarlijk?
Bang hoef je niet te zijn voor de gladde slang. Hij is niet giftig en ook niet agressief. Ze jagen met name op andere hagedissen, muizen, vogels en zelfs andere slangen waaronder jonge adders. Over de verdere levenswijze is van de gladde slang zeer weinig bekend ondanks dat ze overdag actief zijn. Ze hebben een verborgen levenswijze en verbergen zich vooral onder stenen en boomstronken.
De ringslang (Natrix natrix)
Hoe herken je de ringslang?
De ringslang komt uit de familie waterslangen (Natricidae). Het is de grootste van de slangen in Nederland. Vrouwtjes worden zo’n 120 cm of langer. De mannetjes daarentegen worden niet langer dan 85 cm. Ze worden gezien met uiteenlopende kleuren waaronder zwart, grijs en olijfkleurig. Net als de gladde slang heeft ook de ringslang ronde pupillen. De naam heeft het dier te danken aan de zwart-gele ring achter zijn kop.
Waar leeft de ringslang?
De ringslang komt algemeen voor in Europa. Ook binnen Nederland is dit de meest voorkomende slang. De kans op een ontmoeting is dan ook het grootst bij deze slang. De ringslang komt naast de natuurgebieden ook voor rondom steden. Aangezien het een waterslang is, wel op voorwaarde dat er water is. Ze zijn koudbloedig en daarom vooral actief in de warme maanden van het jaar.
Is de ringslang gevaarlijk?
Kikkers, padden, salamanders en kleine zoogdieren staan op het menu van de ringslang. Maar de ringslang zelf heeft ook vele vijanden, waaronder vossen, egels, reigers en bovenal – de mens. Door hun trage manier van bewegen over asfalt worden de dieren vaak overreden. Voor mensen is de ringslang volstrekt ongevaarlijk. Ze bijten vrijwel nooit en zijn ook niet giftig.
Help de dieren in eigen land een handje
Zomer of winter, een tuin vol vogels is altijd een prachtig gezicht. Wil je je tuin of balkon vogelvriendelijk inrichten? Dit doe je bijvoorbeeld met nestkasten, voederhuisjes en diervriendelijke planten. Ook hebben zij producten voor egels, eekhoorns en vleermuizen.
Een aanrader is Vivara. Zij hebben een groot aanbod en je steunt ook meteen stichtingen zoals de Vogelbescherming, Vlinderstichting en Stichting Egelbescherming.